عیار طلا چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ طلا یکی از باارزش‌ترین فلزات است که برای ساخت جواهرات، سکه، مصارف صنعتی و آثار هنری استفاده می‌شود؛ اما آیا می‌دانید که تمام طلاها ارزش، دوام، قیمت و میزان خلوص یا عیار یکسانی ندارند؟
اگر شما نیز به تازگی وارد بازار معاملات و ترید طلا شده‌اید و می‌خواهید با اصطلاحات رایج در معاملات طلا مثل: عیار و سوت طلا آشنایی داشته باشید؛ پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. ما در این مقاله مفهوم و نحوه محاسبه عیار یا قیراط طلا، نحوه تشخیص عیار، مقایسه عیار در ایران با کشورهای دیگر و نکات مهم مربوط به عیار را بررسی می‌کنیم.
عیار طلا چیست؟
از آنجا که طلا کالایی بسیار چکش‌خوار و نرم است و به صورت خالص نمی‌توان آن را استفاده کرد، باید آن را با فلزات دیگر ترکیب کرد. عیار (Gold Purity) در واقع واحدی است که میزان خلوص در یک قطعه طلا (درصد خلوص طلای استفاده شده نسبت به کل درصد آلیاژ طلا) را نشان می‌دهد.
نام دیگر عیار، قیراط است که در زبان انگلیسی و کشورهای اروپایی به آن Karat گفته می‌شود؛ به همین دلیل سمبل عیار، علامت اختصاری K است.
میزان عیار با عددی بین 8 تا 24 و 325 تا 1000 نمایش داده می‌شود. هر چقدر عدد قیراط طلا بالاتر رود، میزان خلوص قطعه طلا نیز به نسبت بیشتر خواهد شد. به عنوان مثال، طلای 18 عیار که رایج‌ترین نوع طلا است، 75% طلای خالص دارد و در مقابل، طلای 24 عیار از 99.99% طلا ساخته شده و دارای بیشترین میزان عیار است.
عیار طلا چگونه محاسبه می‌شود؟
برای ساخت مصنوعات و زیورآلات طلا از درصد طلای مختلفی استفاده می‌شود؛ به همین دلیل عیار آن‌ها نیز با هم فرق دارد. به طور کلی برای محاسبه عیار مربوط به طلا، از دو فرمول زیر استفاده می‌شود:
- درصد عیار = مقدار طلای خالص در قطعه طلا ×۱۰۰ / کل وزن قطعه طلا
- قیراط عیار = مقدار طلای خالص در قطعه طلا × ۲۴ / کل وزن قطعه طلا
به عنوان مثال اگر یک قطعه طلای 12 گرمی داشته باشیم که 9 گرم از آن طلای خالص باشد، در این صورت درصد عیار آن، 75=12/100*9 و قیراط عیار آن 18=12/24*9 است. در جدول زیر لیستی از رایج‌ترین انواع عیار مربوط به طلا و کاربرد یا ویژگی‌های هریک را بیان می‌کنیم.
| عیار (24 قسمتی) | عیار (1000 قسمتی) | میزان خلوص | کاربرد یا ویژگی |
| 24 | 999.9 | 99.99 % | طلای خالص |
| 22 | 916.7 | 91.67 % | ساخت زیورآلات کشورهای عربی و هند |
| 21.6 | 900 | 90 % | ساخت سکه بهار آزادی |
| 18 | 750 | 75 % | عیار استاندارد در کشور ایران |
نحوه تشخیص عیار طلا
شاید تشخیص عیار هر نوع طلا، کاری دشوار و پیچیده به نظر آید؛ اما روش‌های خانگی و تخصصی زیادی وجود دارد که به شما در تشخیص درست بودن عیار کمک می‌کند. برخی از روش‌های رایج تشخیص عیار به شرح زیر هستند:
- بررسی نوشته‌های روی طلا: ساده‌ترین روش تشخیص عیار، بررسی نوشته‌های روی طلا است که توسط طلاسازان حک شده و در کنار حرف k نشان داده می‌شوند. نوشته‌های روی طلا اغلب 750، 585 یا 999 هستند که عدد 750 عیار 18 و عدد 585 عیار 14 را نشان می‌دهد.
- استفاده از اسید: برای تشخیص عیار طلا در خانه یک نوع اسید مخصوص وجود دارد که آن را روی طلا می‌ریزند. اگر طلای شما واکنش زیادی به اسید نشان ندهد، در این صورت خلوص بالایی دارد؛ اما اگر بیشترین واکنش را داشته باشد، در این حالت میزان ناخالصی آن زیاد است.
- استفاده از دستگاه لیزر: این روش یک روش تخصصی برای تشخیص عیار است. شما باید طلای خود را داخل محفظه دستگاه لیزر قرار دهید. بعد از چند دقیقه، عیار و مشخصات طلا روی دستگاه برای شما نشان داده می‌شود.
- استفاده از دستگاه طلا پز: این نوع دستگاه، عیار مربوط به طلا را با حرارت دادن آن مشخص می‌کند.
مقایسه عیار طلا در ایران با دیگر کشورهای جهان
طلای 18 عیار پرکابردترین نوع طلا است و در این مقدار عیار، معادل با 75% طلای خالص وجود دارد. طلای 18 عیار به این دلیل که درجه خلوص بالایی دارد، در بسیاری از کشورها از جمله ایران محبوبیت زیادی دارد.
طلای زیر 750 در ایران غیر قانونی است و در بازار طلا نباید خرید و فروش شود؛ یعنی در کشورمان طلای کمتر از 18 عیار نداریم، این در حالی است که در برخی از شهرهای ایران مثل شهر یزد از طلای 20 عیار و در شهرهای جنوبی از طلای 21 و 22 عیار استفاده می‌شود.
عیارهای رایج در طلای ایران 18، 21 و 22 است؛ اما به صورت کلی مردم ایران طلای 18 عیار را بیشتر می‌پسندند. در کشورهای عربی، طلای 21 و 22 عیار بیشتر خرید و فروش می‌شود. طلای 22 عیار 91.6% طلا دارد و در کشورهای حوزه خلیج فارس، بنگلادش، هند، پاکستان و سریلانکا محبوبیت زیادی دارد.
در انگلستان و روسیه معمولاً از عیار 9 استفاده می‌کنند که این عیار، 37.5% طلای خالص دارد؛ همچنین مردم آمریکا، بیشتر طلای با عیار 10 را خرید و فروش می‌کنند که این عیار، میزان 41.7% طلای خالص دارد.
کدام عیار طلا بهتر است؟
برای پاسخ به این سؤال که کدام عیار برای طلا مناسب است، باید عوامل مختلفی را در نظر بگیریم. عمده‌ترین عوامل تعیین بهترین و مناسب‌ترین عیار مربوط به طلا به شرح زیر هستند:
- کاربرد طلا: اگر هدف شما از خرید طلا استفاده روزانه از آن است، باید دوام طلا را در نظر بگیرید. طلاهای با عیار پایین‌تر استحکام بیشتری دارند. طلاهای با عیار 10، 14 و 18 برای ساخت جواهرات استفاده می‌شود که بسیاری از افراد در ایران معمولا عیار 18 را برای خرید طلای زینتی انتخاب می‌کنند.
- میزان بودجه: انتخاب میزان عیارهای طلا به شرایط، بودجه و هدف شما از سرمایه‌گذاری بستگی دارند. هرچقدر عیار مربوط به طلا بالاتر باشد، قیمت آن نیز به نسبت بیشتر خواهد بود. اگر بودجه بیشتری در اختیار دارید، طلاهای 22 یا 24 عیار برای سرمایه‌گذاری طولانی مدت پرسودتر هستند.
نکات مهم مربوط به عیار طلا
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام خرید طلا باید به آن توجه کنید، میزان عیار آن است. تشخیص عیار و دانستن اطلاعات مربوط به آن، اهمیت زیادی در تعیین قیمت طلا و تشخیص درست بودن عیار آن دارد.
مهم‌ترین نکات مربوط به عیار یا قیراط طلا شامل موارد زیر هستند:
- در ایران، عیار مربوط به طلا را با واحد کرات (K) نشان می‌دهند.
- هرچقدر میزان عیار بالاتر باشد، طلا نیز نرم‌تر، خالص‌تر و در نتیجه گران‌تر خواهد بود.
- تمامی طلاهای فروخته شده در ایران، باید عیار مشخصی داشته و میزان عیار آن‌ها نیز توسط سازمان استاندارد ایران تأیید شوند.
- از طریق سامانه عیار طلا، امکان ری‌گیری یا استعلام عیار نیز وجود دارد.
- هرگز طلای با عیار مخدوش و یا بدون عیار را خریداری نکنید.
- طلا را از فروشگاه‌های معتبر و مجوزدار خریداری کنید.
- از یک متخصص طلا و جواهر جهت کسب راهنمایی‌های لازم برای خرید طلای مناسب کمک بگیرید.
مای شمش؛ راهکاری ایمن برای خرید و فروش طلای آب شده
مای شمش سامانه‌ای رسمی و ایمن برای خرید و فروش طلای آب شده است که از طریق این سامانه می‌توانید با عیار طلای آب شده مشخص، یعنی 18 عیار یک سرمایه‌گذاری امن در بازار طلا داشته باشید.
در سامانه مای شمش، می‌توانید قیمت لحظه‌ای طلای آب شده را مشاهده کرده و با کمترین مقدار سرمایه و اجرت طلای آب شده ناچیز برای خرید طلای آب شده اقدام کنید؛ علاوه بر این، فاکتور طلای آب شده خود را هم دریافت کنید.
سخن پایانی
عیار طلا چیست و نحوه محاسبه و تشخیص آن چگونه است؟ طلا به عنوان یک فلز باارزش دارای قیمت، ارزش، دوام، میزان خلوص یا عیارهای متفاوتی است. عیار در واقع میزان یا درصد خلوص طلا نسبت به کل آلیاژ طلای خریداری شده را نشان می‌دهد.
اگر شما نیز به تازگی وارد بازار معاملات طلا شده‌اید و یا به دنبال سرمایه‌گذاری در صندوق عیار طلا هستید، در این مقاله شما را با مفهوم یکی از اصطلاحات رایج در بازار طلا یعنی عیار یا قیراط طلا آشنا کردیم؛ همچنین نحوه محاسبه و تشخیص عیار، مقایسه عیار در ایران با کشورهای دیگر، بهترین عیار برای خرید طلا و نکات طلایی مربوط به عیار را بررسی کردیم.
سؤالات متداول
۱. عیار طلا چیست؟
عیار در واقع واحدی است که میزان خلوص در یک قطعه طلا را نشان می‌دهد.
۲. نحوه تشخیص عیار چگونه است؟
بررسی نوشته‌های روی طلا، استفاده از اسید، استفاده از دستگاه لیزر، استفاده از دستگاه طلا پز
۳. عیار چگونه محاسبه می‌شود؟
درصد عیار = مقدار طلای خالص در قطعه طلا ×۱۰۰ / کل وزن قطعه طلا
قیراط عیار = مقدار طلای خالص در قطعه طلا × ۲۴ / کل وزن قطعه طلا
