ریخته گری ریژه چیست و چه کاربردی دارد؟ ریخته‌گری ریژه که به عنوان ریخته گری ثقلی نیز شناخته می‌شود، یکی از روش‌های فرم‌دهی به فلزات است که در صنایع مختلف، مخصوصاً ساخت شمش طلا کاربرد فراوانی دارد.
اگر شما نیز در بازار معاملات و ترید طلا فعالیت دارید و به شناخت اصطلاحات رایج در بازار طلا علاقه‌مند هستید، ما شما را با یکی از پرکاربردترین اصطلاحات رایج در طلا یعنی ریخته‌گری ریژه آشنا می‌کنیم، علاوه بر این، به بررسی انواع قالب و روش‌های ریخته‌گری ریژه و همچنین مراحل و فرایند ریخته‌گری ثقلی می‌پردازیم؛ پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
ریخته گری ریژه چیست؟
ریخته‌گری به این معنی است که یک ماده مذاب به کمک یک قالب ویژه، به شکل و فرم خاصی تبدیل می‌شود. فلزات گران‌بها قبل از فروش، سرمایه‌گذاری و یا تبدیل به محصولات دیگر، باید در قالب‌های مخصوصی ریخته شوند. مثلاً شمش طلا و نقره باید در قالب‌های مخصوص شمش طلا شکل بگیرند.
به روش ریخته‌گری در قالب‌های فلزی مثل: آلومینیوم، منیزیم، روی و مس ریخته‌گری ریژه گفته می‌شود. در این روش به کمک قالب ریژه، کار ریخته‌گری انجام خواهد شد. قالب مخصوص ریخته گری ریژه آلومینیوم و دیگر فلزات از دو یا چند قطعه فلزی ساخته شده که در آن ماهیچه‌های فلزی و غیر فلزی به کار برده می‌شود.
این قالب‌ها به طور متوالی و برای تولید در قطعات بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. دمای قالب ریژه باید قبل از ریژه‌ریزی مذاب، افزایش یابد تا در ویسکوزیته مذاب تأثیر مخربی نداشته باشد. این فرایند بسیار حساس بوده و دقت نکردن به هر کدام از این مسائل، می‌تواند باعث صدمه دیدن قطعه و قالب تولید شده شود.
کاربرد و ویژگی‌های قالب ریخته گری ریژه
قالب‌های ریخته‌گری شمش طلا به طور گسترده در صنایع مختلفی مثل: ریخته‌گری، متالوژی، مکانیکی، برق و صنایع شیمیایی استفاده می‌شوند. این قالب‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که عبارت‌اند از:
- مقاومت بالا در مقابل خوردگی
- مقاومت حرارتی بالا
- دارای هدایت حرارتی خوب
- مقاومت در مقابل ضربه
- مقاومت در مقابل قلیایی بودن و اسیدیته
- صرفه‌جویی در انرژی
- قابلیت جابه‌جایی شمش‌ها بعد از ریخته‌گری
انواع قالب ریخته گری ریژه
قالب‌های ریخته‌گری ثقلی یا ریژه انواع مختلفی دارد که مناسب‌ترین جنس برای قالب ریژه دو نوع گرافیت و چدن است که در ادامه به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
قالب چدن ریژه
قالب ریژه چدن معمولا از چدن خاکستری ساخته می‌شود؛ زیرا مقاومت بالایی در برابر تغییرات دمایی مکرر دارد. این قالب‌ها برای ریخته‌گری فلزات غیر آهنی و باارزش، به شکل‌های مستطیلی استفاده می‌شوند.
دمای کار قالب ریخته گری ریژه جنس چدنی، بین 1250 تا 1300 درجه سانتی‌گراد است. از ریژه‌های چدنی در فلزکاری و جواهرسازی استفاده می‌شوند. ضریب انبساط حرارتی چدن از فولاد کمتر است؛ به همین دلیل فولاد در زمان انجماد بیشتر منقبض شده که این عامل، خارج کردن شمش از قالب چدنی میله‌ای را راحت‌تر می‌کند.
دیواره‌های داخلی قالب به وسیله کربن ریز و یا قیر پوشیده می‌شوند. مواد پوشش داده شده، در طول فرایند انجماد تجزیه می‌شود و از چسبیدن شمش‌های منجمد شده، به دیواره‌های داخل قالب ریژه جلوگیری می‌کند.
قالب گرافیت ریژه
قالب‌های گرافیت شمش طلا معمولا از گرافیت باکیفیت ساخته شده و برای ریخته‌گری شمش و سایر فلزات گران‌بها در دستگاه ریخته گری ریژه در خلأ تولید می‌شوند. ریژه‌های شمش طلا در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند که معمولاً همراه با در هستند.
قالب‌های ریژه گرافیت در اندازه‌های مختلف از کوچک، متوسط، بزرگ و از 100 گرم تا 1 کیلوگرم تولید می‌شوند؛ علاوه بر این، قالب‌های میله‌ای برای همه ظرفیت‌های ریخته‌گری شمش طلا نیز مناسب هستند.
انواع روش‌های ریخته گری ریژه
در ریخته‌گری ثقلی بر اساس نوع تجهیزات مورد استفاده، قطعه مورد نیاز به کمک روش‌های مختلفی تولید می‌شود. انواع روش‌های ریخته‌گری ثقلی به شرح زیر هستند:
- روش دستی: در روش دستی همه مراحل ریخته‌گری، بدون استفاده از دستگاه و به صورت دستی انجام می‌شود. این روش، برای تولید قطعات ساده و با ضخامت کم یا قطعات با ضخامت زیاد و اشکال هندسی ساده کاربرد دارد.
- روش نیمه اتوماتیک: در این روش، مراحل باز و بسته کردن قالب به کمک سیستم‌های هیدرولیکی انجام می‌شود و در مراحل فرایند ریخته گری ریژه، نیازی به نیروی انسانی نخواهد بود؛ اما پر کردن قالب و خارج کردن قطعات از قالب ریژه، به کمک نیروی انسانی انجام می‌شود. از این روش برای تولید قطعات در تعداد انبوه استفاده می‌شود.
- روش اتوماتیک: در این روش، همه مراحل ریخته‌گری شامل ریختن مواد مذاب به داخل قالب، بستن قالب، انجامد و خروج قطعات توسط دستگاه و به صورت خودکار انجام می‌شود. سرعت و دقت مراحل در روش اتوماتیک بیشتر است؛ به همین دلیل تولید قطعات بیشتر با ابعاد مختلف، به سادگی امکان‌پذیر است و احتمال بروز خطا را کاهش می‌دهد.
مراحل و فرایند ریخته گری ریژه
به فرایند ریخته گری در قالب ریژه (فلزی) روش ثقلی نیز می‌گویند. این قالب معمولاً از دو یا چند قطعه فلزی ساخته شده که به کمک پیچ، گیره و دیگر موارد به هم وصل می‌شود و برای تولید قطعه به صورت مستمر و با تعداد زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای ریختن ماده مذاب داخل قالب، از نیروی ثقل و یا وزن آن ماده استفاده می‌شود و نیروهای خارجی مانند پرس یا فشار در آن نقشی ندارند. در واقع می‌توان گفت که عامل مؤثر و عمده برای پر شدن قالب، فشار حاصل از اختلاف ارتفاع محفظه قالب و دهانه بارریزی است؛ به همین دلیل به این روش ریخته گری ریژه ای، ریخته‌گری ثقلی و یا وزنی نیز می‌گویند.
در فرایند ریخته گری در قالب ریژه، به جای فشار خارجی از نیروی جاذبه برای پر کردن حفره قالب استفاده می‌شود. به طور کلی، مراحل ریخته‌گری در قالب‌های ریژه به شرح زیر هستند:
- آماده‌سازی قالب: قالب ریژه از قبل گرم می‌شود و با یک ماده آزاد کننده پوشانده شده تا برداشت قالب را آسان‌تر کند.
- پر کردن قالب: در این مرحله، فلز مذاب تحت تأثیر نیروی جاذبه به داخل حفره قالب ریخته می‌شود.
- خنک‌سازی: در این مرحله، مواد در داخل قالب بعد از سرد شدن جامد شده و شکل قالب به خود می‌گیرند.
- حذف: بعد از سرد شدن، محصول نهایی را از قالب خارج می‌کنند و آن را برش می‌دهند.
با مای شمش در بازار طلا آب شده سرمایه‌گذاری کنید!
مای شمش یکی از بهترین سایت‌های خرید و فروش طلا آبشده است. در این سامانه آنلاین و مطمئن، می‌توانید با عیار طلا آب شده 18 و هر میزان سرمایه، از 50000 تومان به بالا، نسبت به خرید طلا آب شده اقدام کنید.
وب‌سایت مای شمش، راهکاری ایمن برای حفظ ارزش پول شما است که در آن می‌توانید با مقدار اجرت طلا آب شده خیلی کم و در حد صفر، طلای آب شده بخرید؛ همچنین فاکتور طلا آب شده خود را نیز دریافت کنید.
سخن پایانی
ریخته گری ریژه چیست و چه کاربردی در صنایع مختلف دارد؟ ریخته‌گری ریژه که با عنوان ریخته‌گری ثقلی شناخته می‌شود، به روش ریخته‌گری در قالب‌های فلزی گفته می‌شود که دارای کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف مخصوصاً ساخت شمش طلا است.
اگر شما نیز در بازار خرید و فروش طلا مشغول به فعالیت هستید و به اصطلاحات رایج در این بازار علاقه دارید، در این مقاله شما را با یکی از رایج‌ترین اصطلاحات بازار معاملات طلا یعنی ریخته‌گری ریژه آشنا کردیم؛ همچنین به بررسی انواع قالب، روش‌های ریخته‌گری ریژه و مراحل و فرایند ریخته‌گری ثقلی پرداختیم.
سؤالات متداول
۱. ریخته گری ریژه چیست؟
به روش ریخته‌گری در قالب‌های فلزی مثل: آلومینیوم، منیزیم، روی و مس ریخته‌گری ریژه گفته می‌شود.
۲. انواع قالب ریخته‌گری ریژه چیست؟
قالب چدن و گرافیت
۳. انواع روش‌های ریخته‌گری ریژه چیست؟
دستی، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک
- مراحل ریخته‌گری ریژه چیست؟
آماده‌سازی قالب، پر کردن قالب، خنک‌سازی، حذف
سایر مقالات:
بدون دیدگاه